Özbekistan’da Ramazan ve Kurban Bayramı’nda “fatiha” ve “gelin selamı” geleneği ön plana çıkıyor.
Özbeklerde dini bayramlarda uygulanan “gelin selamı” ve “fatiha” gelenekleri nesilden nesile aktarılarak yüzyıllardır devam etmektedir.
Bayram öncesi cenazesi olan ailelere taziyelerde bulunulur, evlendikten sonra ilk bayramını kutlayan genç ailelere ise “gelin görme” ziyaretleri yapılır.
Dini bayramlarda yapılan kabir ziyaretlerinin yanı sıra Özbekler arasında “Fatiha” geleneği de öne çıkıyor.
“Fatiha” geleneğine göre Özbek aileler, bir yakınlarının vefatından sonra Ramazan’ın ilk ve Kurban Bayramı günlerinde evlerinde sofra kurarlar.
Bayram günlerinde cenaze evine gelen ziyaretçiler, ev sahibine bir kez daha başsağlığı dileyerek, sofraya oturarak merhumun ruhuna Fatiha okurlar.
Ev sahibi misafirlere Özbek pilavı ikram ederken, misafirler sofradaki yemek ve tatlıları tattıktan sonra evden ayrılırlar.
“gelin selamı”
Özbekistan’da evlendikten sonra ilk bayramlarını kutlayacak olan genç aileler, bayram günlerinde ‘gelin selamı’ geleneğini yaşatıyor.
Buna göre yeni gelin olan Özbek kızları başlarındaki beyaz yazıyı iki ucundan tutarak yüzlerini gösterecek şekilde başlarını kaldırırlar ve bayramda kendilerini ziyarete gelenlere üç kez eğilirlerdi.
Davetliler de geline “Yaşasın”, “Sonsuza dek mutlu olasın”, “Allah seni yastıkta iri kılsın” diler.
Daha sonra gelin mahallenin ileri gelenlerine el işlemeli veya diktiği mendilleri, mahallenin çocuklarına hazırladığı tatlıları ikram eder.
Misafirler, konağın yeni gelininin hazırladığı ziyafet sofrasına oturur, yemek ve tatlıların tadına bakar, ardından yeni ailenin doyumu için dua edilir.
